'Consumentengedrag is definitief veranderd’

17 april 2025

Rokers massaal de grens over voor goedkope tabak

Den Haag, 17 april 2025 – In het eerste kwartaal van 2025 kwam 59% van alle shag en 40% van alle sigaretten die in Nederland werden gerookt uit andere landen. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van onderzoeksbureau Kantar, in opdracht van brancheorganisatie VSK. De cijfers bevestigen dat steeds meer Nederlandse rokers hun tabak over de grens of uit het illegale circuit halen, vaak voor de helft van het geld of minder.

Bijna 60% van de shag niet in Nederland gekocht
Vooral shag wordt steeds vaker over de grens gehaald. Het aantal buitenlandse verpakkingen steeg van 57% in het derde kwartaal van 2024 naar 59% in de eerste drie maanden van dit jaar. Ook sigaretten blijven op een historisch hoog niveau van 40%.

Explosieve groei sigaretten en shag uit het buitenland in de afgelopen 5 jaar. Bron: Kantar

“De ontwikkeling lijkt niet te stuiten,” zegt Jan Hein Sträter, directeur van VSK, de Vereniging Nederlandse Sigaretten- en Kerftabakfabrikanten. “Het gedrag van rokers is definitief veranderd. Rokers kopen hun tabak structureel elders – legaal in het buitenland of via het illegale circuit. Ook sociale media, zoals Facebook, Snapchat en Telegram, spelen hierin een kwalijke rol. Jongeren onder de 18 kunnen makkelijker aan (illegale) sigaretten komen dan ooit. Dit is een direct gevolg van het accijnsbeleid van de overheid.”

Recordcijfers in grensregio’s én Randstad
De regionale verschillen zijn opvallend. In Limburg en Groningen is het aantal buitenlandse pakjes shag inmiddels circa 85%. Opvallend is ook de sterke stijging in de Randstad: in Noord-Holland steeg het aandeel buitenlandse shag in een paar maanden tijd van 21% naar 27%.

Bij sigaretten zijn Limburg en Drenthe de koplopers: daar kwamen in Q1 2025 79% en 75% van de sigarettenverpakkingen uit het buitenland. Ook Friesland, Utrecht en Zeeland laten significante stijgingen zien.

Inbeslagnames door douane
In de eerste maanden van 2025 werden in Nederland meer dan 4,2 miljoen illegale sigaretten in beslag genomen, onder meer bij grote acties in Spijkenisse en op Schiphol. Ook werd in een internationale operatie – waaraan de Nederlandse douane deelnam – 51.000 kilo waterpijptabak onderschept.

De douane ziet een duidelijke toename van de handel in illegale accijnsgoederen zoals sigaretten en waterpijptabak. De politie en douane werken hierbij steeds intensiever samen in het Combiteam Smoke, dat zich richt op grootschalige accijnsfraude en georganiseerde smokkel. Naast sigaretten werden ook grote partijen waterpijptabak en shag onderschept. De misgelopen accijnzen en belastinginkomsten lopen per vangst op tot miljoenen euro’s.

Deze cijfers tonen aan dat de illegale handel in tabak in Nederland fors toeneemt en dat opsporingsdiensten regelmatig grote partijen weten te onderscheppen. Volgens VSK ligt de werkelijke omvang van deze handel vermoedelijk nog veel hoger: “Wat wordt onderschept is slechts het topje van de ijsberg.”

Europese aanpak dringend nodig
De branchevereniging roept de overheid op om accijnsverhogingen voortaan af te stemmen met buurlanden. “Zolang Nederland op eigen houtje blijft verhogen, blijven we dit probleem houden. De schatkist loopt jaarlijks miljarden mis, de zwarte markt groeit en de legale sector wordt uitgehold. Alleen met een gecoördineerde Europese aanpak kunnen we dit keren,” aldus Sträter.

Terug Meer nieuwsberichten